توضیحات
آرامگاه حیقوق نبی همدان یکی از بناهای دیدنی شهرستان تویسرکان و یکی از قدیمیترین آثار تاریخی ایران است که در خیابان شهید اشرفی اصفهانی در انتهای خیابان حیقوق نبی قرار دارد. در پهنهی سرزمین ایران، پیامبرانی آرمیدهاند که برای هدایت اقوامی دیگر برگزیده شده بودند ولی وقایع تاریخی سبب شدهاند تا در این مرز و بوم زندگی کنند. یکی از این پیامبران، حضرت حیقوق نبی (ع) است که آرامگاه وی در جنوب غربی شهر تویسرکان، از شهرهای استان همدان در خیابان شهید اشرفی اصفهانی و در انتهای خیابانی به نام ایشان قرار دارد.
حیقوق نبی (ع) از پیامبران صاحب کتاب بنیاسرائیل و از نسل حضرت موسی (ع) بوده است. نام پدرشان یشوعالیت و نام مادرشان شونامیت بوده است. ایشان بعد از شعیای نبی (ع) مبعوث گردیده و با دانیال نبی (ع) و الیاس نبی (ع) معاصر بوده است.
این پیامبر الهی در زمان خودش نگهبان معبد سلیمان (معبد بزرگ یهودیان) در اورشلیم (بیتالمقدس کنونی) بوده است و به همین جهت دارای شان و مقام مذهبی خاصی نزد پیروان دین یهود است و نام ایشان در کتاب تورات عهد عتیق که برای یهودیان بسیار معتبر است، ذکر شده است.حیقوق یا بنا بر ضبطی دیگر حَبَقّوق به زبان عبری به معنای «در آغوش گرفته شده» است. نهادن این نام بر این فرستادهی خداوند بیسبب نبوده است و اندک زمانی بعد از ولادتشان راز این نامگذاری برملا میشود. ایشان در زمان کودکی از دنیا میروند اما به اذن الهی دوباره زنده شده و به حیات خود ادامه میدهند. چگونگی این واقعه به دو صورت روایت شده است که هر در هر دو صورت ایشان بعد از مرگ در آغوش گرفته شده و سپس دوباره زنده میشود.
عدهای از مورخین این گونه نقل کردهاند که الیاس نبی (ع)، کودک از دنیا رفته را در آغوش گرفته و از خدای متعال میخواهد که او را برگرداند و این دعا در دم مستجاب میشود.
نقل تاریخی دیگر این است که مادرشان طفل بیجان را در آغوش گرفته، او را در بسترش میخواباند. او به عبادت میایستد و پیش از آنکه عبادتش تمام شود، کودک زنده میشود.
ورود حیقوق نبی (ع) به ایران
یکی از مهمترین حکومتهای منطقهی میانرودان (بینالنهرین) در هزارهی اول قبل از میلاد، حکومت بابلیها بوده است و یکی از مشهورترین پادشاه بابلیها بخت نصر نام داشته است. وی همان کسی است که لشکر بابلیها در سال ۶۱۲ قبل از میلاد به فرماندهی او بر آشوریان غلبه و پایتخت آنها را تصرف کردند.
در سال ۵۹۷ قبل از میلاد، بخت نصر به اورشلیم حمله کرد و این شهر را به تصرف خود درآورد. در این حمله معبد سلیمان تخریب شد، گروهی از یهودیان کشته شدند و تعداد کثیری از آنها به اسارت گرفته شده و به شهر بابل، نزدیک بغداد فعلی، انتقال داده شدند. این اسرای یهودی مدتی طولانی (۵۸ ساتل) در بابل زندانی بودند. هم اکنون تندیس حیقوق از سنگ مرمر و تصاویری از وی ،در مجموعه موزه واتیکان ایتالیا موجود میباشد.ساختمان فعلی آرامگاه حیقوق از بناهای تاریخی ایران و مربوط به دوره سلجوقیان درقرن ششم هجری است. این اثر به شماره 969 مورخ 8/2/53 درفهرست آثار ملی ثبت شده است.