موقعيت جغرافيايي :
بهار يكي از 8شهرستان استان همدان ودر نيمه شمالي آن قرارگرفته است اين شهرستان از شمال به شهرستان كبودر آهنگ ،از جنوب به شهرستانهاي همدان واسدآباد واز غرب به شهرستان اسد آباد واستان كردستان محدود مي شود اين شهرستان بين مدارهاي34درجه و47دقيقه تا 35درجه و10دقيقه عرض شمالي و48درجه و8دقيقه تا 48درجه و32دقيقه طول شرقي قرارگرفته است .مساحت آن 1329 كيلومتر مربع،كه د رمقايسه با استان رقمي معادل 7درصد مي باشد.
تقسيمات كشوري:
شهرستان بهار داراي سه شهر به نامهاي بهار،لالجين وصالح آباد ،به مركزيت بهار بوده وداراي 72آبادي ودو بخش و5دهستان به شرح ذيل مي باشد :
- بخش مركزي شامل 3دهستان بهنامهاي سيمينه رود،ديم كاران وصالح آباد .
- بخش لالجين شامل دو دهستان به نامهاي سفالگران ومهاجران مي باشد .
اوضاع اقليمي:
شهرستان بهارداراي آب وهواي خشك بوده ورژيم بارندگي آن از تيپ اقليم مديترانه اي ومتوسط بارندگي ساليانه حدود 320ميليمتر ومتوسط درجه حرارت سالانه حدود 5/10درجه سانتيگراد مي باشد .
وضعيت توپوگرافي ورودخانه ها:
رشته كوه الوند در جنوب غربي شهرستان همدان با بلندترين نقطه ارتفاعي 3480 متر قراردارد،وبقيه وسعت شهرستان را دشت همدان وبهار در بر مي گيرد. نقطه خروجي آبهاي شهرستان در كوشك آباد با ارتفاع 1680متر واقع گرديده است رودخانه هاي جاري در شهرستان بهار،رودخانه هاي صالح آباد ،بهادر بيك وقره آقاج مي باشد .متوسط حجم آب خروجي رودخانه هاي بهار بيگ وصالح آباد هريك 5/24 ميليون متر مكعب ورودخانه قره آقاج 9ميليون متر مكعب در سال مي باشد .
پيشينه تاريخي:
در كتب قديم از شهر بهار بعنوان مركزي آباد يادشده است .در گذشته اين شهر مركز حكمرانان كردستان ولرستان بوده ودر اوايل قرن پنجم هجري ، سلجوقيان عراق پايتخت خود را شهر همدان قرارداده بودند وقلعه بهار مرغزار قراتگين يكي از امراي سلجوقي بوده است.
خرابيهاي قلعه در كوي قلعه شهر،بنام دولت قلعه سي هنوز موجود است .بهار در طول تاريخ چندين بار مورد هجوم وحمله واقع شده است.در سال 655هجري، هلاكو خان مغول اين شهر را ويران وقلعه را باخاك يكسان كرد.در سال 800هجري كه امير تيمورگوركاني،آسياي صغير وشام را به تصرف در آورد.هفت ايل مهم اين مناطق را به نواحي مختلف ايران كوج داد،يكي از آنان بهارلو بو د كه به نواحي كردستان وهمدان كوچانده شد و ييلاق خود را چمنهاي بهار قرارداد.اين ايل در زمان صفويه به دو قسمت تقسيم شد،يك قسمت از آن بنام ايل بهارلو در بهار ساكن شدند وبه كشاورزي پرداختند .وجه تسميه بهاربه خاطر اسكان اين ايل در اين منطقه است .
بناهاي تاريخي – فرهنگي شهرستان بهار به شرح ذيل مي باشد:
شهر و بافت تاریخی لالجين (مركزسفال) – امامزاده عسگر روستاي چوتاش – پل مهاجران - كاروانسراي تاج آباد – خانه قراگوزلوي بهار – قلعه هاي اربابي روستاهاي ميهمله عليا وسفلي وپرلوك – نقوش صخره اي دره دوستعلي – خانه شجاع الملك – آرامگاه آيت اله بهاري .