داویجان - روستاي ملی مرواربافی
روستای داویجان با جمعیت 1800نفر از توابع بخش مركزي، دهستان موزاران و در کیلومتر 7 جاده ملایر به اراک واقع شده است. مردم این روستا در تقسیمات قومی، جزئی از قوم لُر محسوب می شوند. زبان مردم روستاهاي این منطقه فارسی با گویش لري می باشد. چندین سال است كه در ایام نوروز جشنواره صنایع دستی و بازي هاي بومی و محلی در روستاهاي داویجان و گوراب برگزار می گردد.
وجه تسمیه داویجان به معنی محلی كه بین دو رود واقع شده یا محل تلاقی دو رود را می گویند این مکان به علت استعداد و توانمند بودن زمین و دسترسی آسان به آب، محل مناسبی براي سکونت وكشاورزي به ویژه كشت مروار می باشد. قدمت روستا با توجه به بررسی هاي باستان شناسی و وجود اتلال تاریخی به دوران مس و سنگ و سدههای اولیه اسلامی بر میگردد. روستاي داویجان و گوراب دو روستاي كرانه یک رودخانه می باشند كه در زبان محلی به آن (دِوون و گوراو) داویجان و گوراب میگویند. درآمد مردم روستا از طریق كشاورزي و صنایع دستی (مروار بافی) می باشد. روستاهاي داویجان، گوراب ، رضوانکده (میآباد) ، حرم آباد و توچغاز قطب اصلی کشت مروار شهرستان ملایر هستند. همچنین در روستاي داویجان بیش از 50 كارگاه تولید نان و كلوچه محلی وجود دارد.
از مهمترین تپه های تاریخی منطقه می توان به تپه گوراب و تپه نیم خشت اشاره داشت كه هر دو در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده اند. همچنین وجود باغات انگور، رودخانه فصلی، آب و هواي خوش و معتدل و واقع شدن در مسیر دره جوزان موجب جذب گردشگر در این روستا شده است .
در این روستا نیز مانند بیشتر روستاهای منطقه ملایر، از دیرباز بافت نوعی قالی موسوم به خرسک تک پود باف مرسوم بوده است. امروزه، هنر مطرح روستای داویجان، ترکه بافی از نوع ارغوان و مرواربافی است. فعالان این رشته پس از کشاورزی ازبین پیشکسوتان ، جوانان ، مردان ، بانوان و حتی کودکان فعال هستند. تعداد پیشکسوتان فعال رشته مرواربافی در ملایر 200نفر می باشند.
مرواربافی، هنري است كه به صورت سنتی باقی مانده و از جمله هنرهای بافت ترکه است و کشاورزان این روستا و شهرستان به عنوان بخش عمده ای از تولید كنندگان مواد اولیه در كشور و حتی در دنیا محسوب میشوند
تعداد صنعتگران فعال مرواربافی شهرستان 2000 نفر و در منطقه مورد نظر600 نفر هستند. کارگاههای بزرگ 18باب و کارگاههای کوچک 120 باب است.
حجم تولیدات مرواربافی شهرستان سالانه حدودا 000/000/5 قطعه می باشد كه بخش عمده اي از این تولیدات حاصل تلاش تولیدكنندگان روستاي داویجان است.
روستای داویجان مهمترين مراكز توليد محصولات مرواربافی در شهرستان، استان همدان و کشور است.
تشكيل دو مورد موسسه تولید محصولات مرواربافی، وجود محصولات تولیدی در نمایشگاه دائمی صنایع دستی شهرستان، کاربرد وسیع هنر مرواربافی در بلوارها و میدان های اصلی شهرهای همدان و ملایر استان را با وجود هنر مرواربافی بهتر معرفی می کند.
- تنوع و تعدد تولید محصولات مروار در انواع سبد و مظروف، کاربرد بسته بندی سوغات و محصولات خوراکی و حتی مبلمان بافته شده مروار (در کنار ارزش افزوده بالا) به منحصربه فرد بودن رشته مذکور در منطقه کمک می کند. از بین پیشکسوتان مروارباف به داود مجیدی ، مرتضی مرادخانی، رضا حبیبی داویجانی و محمد لطیفی اشاره میکنیم که دارای کارگاههای بزرگتر در شهر و روستا هستند.
- مرواربافی در تاریخ 22/12/1394 به شماره 1165 به عنوان میراث ناملموس به ثبت رسیده است.
- مرواربافی به دلیل قابلیت های متعدد از قبیل مواد اولیه ارزان و در دسترس، نیروی متخصص پیشکسوت و جوان و پیشینه، بازار فروش مناسب و در کنار همه موارد گفته شده، ارزش افزوده بالا، پس از منبت بیشترین اشتغال صنایع دستی شهرستان را دارا میباشد.
- مکان تاریخی مورد بهرهبرداری مرواربافی که زیر نظر آقای لطیفی و خانم موسوی برای تولید و آموزش مرواربافی اداره می شود از جمله ارزشهای رشته موردنظر در روستای داویجان است.
- وجود یک مورد انجمن مرواربافان در شهرستان به اهمیت آن در منطقه می افزاید.
- تبلیغات در قالب فیلم، کلیپ و برنامههای مستند تلویزیونی
- روستای داویجان دارای دو مورد اقامتگاه بومگردی است که از قابلیتهای بازارساز صنایع دستی این روستای خوش آب و هوا محسوب میشود.
مرواربافی دارای استاندارد ملی است.
یکی از نقاط قوت روستاي داویجان افزايش جمعيت و مهاجرپذيري است كه مهمترين علت آن وجود شغل و درآمد اقتصادي با سرمایهگذاری کم در اين روستاست. در اين روستا حتي يك نفر هم بيكار نيست و از ميان اقشار مختلف به مرواربافی و تعدادي هم به ساير رشتههاي صنايع دستي مانند فرشبافي اشتغال دارند.
در زمينه توزيع محصولات موارد زير قابل اشاره ميباشند:
- فروشگاه های صنايع دستي در شهرستان که به عنوان بازارچه دائمی شمرده می شوند.
- حضور توليدكنندگان جهت عرضه محصولات خود در نمايشگاه هاي فصلي و مناسبتي ترکه بافی در ساير شهرستان ها
- حضور توليدكنندگان جهت عرضه محصولات خود در نمايشگاههاي ويژه صنايع دستي در ساير شهرستان ها
- صادرات مواد اولیه و محصولات به تقريبا تمامي مناطق كشور
- صادرات به كشورهاي همسايه ازجمله عراق، ارمنستان و آذربایجان
