پنجشنبه 19 مهر 1403

داویجان - روستاي ملی مرواربافی

روستای داویجان با جمعیت 1800نفر از توابع بخش مركزي، دهستان موزاران و در کیلومتر 7 جاده ملایر به اراک واقع شده است. مردم این روستا در تقسیمات قومی، جزئی از قوم لُر محسوب می ­شوند. زبان مردم روستاهاي این منطقه فارسی با گویش لري می باشد. چندین سال است كه در ایام نوروز جشنواره صنایع دستی و بازي هاي بومی و محلی در روستاهاي داویجان و گوراب برگزار می گردد.

وجه تسمیه داویجان به معنی محلی كه بین دو رود واقع شده یا محل تلاقی دو رود را می گویند این مکان به علت استعداد و توانمند بودن زمین و دسترسی آسان به آب، محل مناسبی براي سکونت وكشاورزي به­ ویژه كشت مروار می باشد. قدمت روستا با توجه به بررسی هاي باستان شناسی و وجود اتلال تاریخی به دوران مس و سنگ و سده­های اولیه اسلامی بر می­گردد. روستاي داویجان و گوراب دو روستاي كرانه یک رودخانه می باشند كه در زبان محلی به آن (دِوون و گوراو) داویجان و گوراب می­گویند. درآمد مردم روستا از طریق كشاورزي و صنایع دستی (مروار بافی) می باشد. روستاهاي داویجان، گوراب ، رضوانکده (می­آباد) ، حرم آباد و توچغاز قطب اصلی کشت مروار شهرستان ملایر هستند. هم­چنین در روستاي داویجان بیش از 50 كارگاه تولید نان و كلوچه محلی وجود دارد.

 از مهم­ترین تپه­ های تاریخی منطقه می ­توان به تپه گوراب و تپه نیم ­خشت اشاره داشت كه هر دو در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده اند. همچنین وجود باغات انگور، رودخانه فصلی، آب و هواي خوش و معتدل و واقع شدن در مسیر دره جوزان موجب جذب گردشگر در این روستا شده است .

در این روستا نیز مانند بیشتر روستاهای منطقه ملایر، از دیرباز بافت نوعی قالی موسوم به خرسک تک پود باف مرسوم بوده است. امروزه، هنر مطرح روستای داویجان، ترکه­ بافی از نوع ارغوان و مرواربافی است. فعالان این رشته پس از کشاورزی ازبین پیشکسوتان ، جوانان ، مردان ، بانوان و حتی کودکان فعال هستند. تعداد پیشکسوتان فعال رشته مرواربافی در ملایر 200نفر می­ باشند.

مرواربافی، هنري است كه به صورت سنتی باقی مانده و از جمله هنرهای بافت ترکه است و کشاورزان این روستا و شهرستان به عنوان بخش عمده­ ای از تولید كنندگان مواد اولیه در كشور و حتی در دنیا محسوب می­شوند

تعداد صنعتگران فعال مرواربافی شهرستان 2000 نفر و در منطقه مورد نظر600 نفر هستند. کارگاه­های بزرگ 18باب و کارگاه­های کوچک 120 باب است.

حجم تولیدات مرواربافی شهرستان سالانه حدودا 000/000/5 قطعه می باشد كه بخش عمده اي از این تولیدات حاصل تلاش تولیدكنندگان روستاي داویجان است.

روستای داویجان مهم­ترين مراكز توليد محصولات مرواربافی در شهرستان، استان همدان و کشور است.

تشكيل دو مورد موسسه تولید محصولات مرواربافی، وجود محصولات تولیدی در نمایشگاه دائمی صنایع دستی شهرستان، کاربرد وسیع هنر مرواربافی در بلوارها و میدان­ های اصلی شهرهای همدان و ملایر استان را با وجود هنر مرواربافی بهتر معرفی می­ کند.

  • تنوع و تعدد تولید محصولات مروار در انواع سبد و مظروف، کاربرد بسته ­بندی سوغات و محصولات خوراکی و حتی مبلمان بافته شده مروار (در کنار ارزش افزوده بالا)  به منحصربه فرد بودن رشته مذکور در منطقه کمک می­ کند. از بین پیش­کسوتان مروارباف به داود مجیدی ، مرتضی مرادخانی، رضا حبیبی داویجانی و محمد لطیفی اشاره می­کنیم که دارای کارگاه­های بزرگ­تر در شهر و روستا هستند.
  • مرواربافی در تاریخ 22/12/1394 به شماره 1165 به عنوان میراث ناملموس به ثبت رسیده است.
  • مرواربافی به دلیل قابلیت­ های متعدد از قبیل مواد اولیه ارزان و در دسترس، نیروی متخصص پیش­کسوت و جوان و پیشینه، بازار فروش مناسب و در کنار همه موارد گفته شده، ارزش افزوده بالا، پس از منبت بیشترین اشتغال صنایع دستی شهرستان را دارا می­باشد.
  • مکان تاریخی مورد بهره­برداری مرواربافی که زیر نظر آقای لطیفی و خانم موسوی برای تولید و آموزش مرواربافی اداره می ­شود از جمله ارزش­های رشته موردنظر در روستای داویجان است.
  • وجود یک مورد انجمن مرواربافان در شهرستان به اهمیت آن در منطقه می ­افزاید.
  • تبلیغات در قالب فیلم، کلیپ و برنامه­های مستند تلویزیونی
  • روستای داویجان دارای دو مورد اقامتگاه بوم­گردی است که از قابلیت­های بازارساز صنایع دستی این روستای خوش آب و هوا محسوب می­شود.

              مرواربافی دارای استاندارد ملی است.

یکی از نقاط قوت روستاي داویجان افزايش جمعيت و مهاجرپذيري است كه مهم­ترين علت آن وجود شغل و درآمد اقتصادي با سرمایه­گذاری کم در اين روستاست. در اين روستا حتي يك نفر هم بيكار نيست و از ميان اقشار مختلف به مرواربافی­ و تعدادي هم به ساير رشته­هاي صنايع دستي مانند فرش­بافي اشتغال دارند.

در زمينه توزيع محصولات موارد زير قابل اشاره مي­باشند:

  • فروشگاه­ های صنايع دستي در شهرستان که به عنوان بازارچه دائمی شمرده می ­شوند.
  • حضور توليدكنندگان جهت عرضه محصولات خود در نمايشگاه ­هاي فصلي و مناسبتي ترکه ­بافی در ساير شهرستان­ ها
  • حضور توليدكنندگان جهت عرضه محصولات خود در نمايشگاه­هاي ويژه صنايع دستي در ساير شهرستان­ ها
  • صادرات مواد اولیه و محصولات به تقريبا تمامي مناطق كشور
  • صادرات به كشورهاي همسايه ازجمله عراق، ارمنستان و آذربایجان