توضیحات

باغ نظری در میدان دانشگاه – خیابان عارف قزوینی – چهارراه نظری واقع شده است . در محوطه این باغ ، یک ساختمان زیبا و مجلل مربوط به اواخر دوره قاجاریه احداث گردیده , و از جمله مجموعه های با ارزش معماری  و باغ آرایی سنتی همدان محسوب می گردد . مساحت آن 8100متر مربع و عمارت میانی 800 متر مربع زیر بنا دارد. پیش طاق ورودی ساختمان بطرز زیبایی با آجرکاری خفته و راسته تزئین شده است . پس از آن محوطه ای مدور مرسوم به هشتی قرار دارد که سقف گنبدی  آن با ردیف های منظم یکنواخت آجری پوشش یافته است . در گوشه شمال شرقی هشتی ، راه پله ای مسقف با آجر ساخته شده است که دسترسی به بام هشتی را امکان پذیر می سازد . بعد از طی مسیری در محوطه باغ به ساختمان اصلی می رسیم . وردی بنا دارای فضاهایی موسوم به جلوخان می باشد که سقف هرمی شکل شیروانی آن بر روی چهارستون بلند چوبی با پوشش گچ و سرستون های دارای گل و بوته باز شده استوار است و راه پله ورودی بنا که ارتباط دهنده فضای حیاط و طبقه فوقانی است از طریق فضای جلوخان میسر شده است .عمارت و کوشک میانی ، با پوشش شیروانی در طبقه دوم ساخته شده است . طبقه اول دارای پوشش سقف طاق ضربی با کادر بندی های زیبا ، راهرو و اتاق های متعدد است که به وسیله راه پله ای از داخل و نیز راه پله ای از سنگ خارا (گرانیت ) از محوطه باغ به طبقه فوقانی دسترسی می یابد . طبقه دوم نیز دارای راهرو و اتاق هایی بزرگ و رفیع است که از پیرامون به مهتابی سراسری که درچهار ضلع بنا تعبیه شده راه دارند . 

نرده چوبی ظریف و ستون های گچبری در پیرامون بنا و نیز جلوخان ورودی شکوه خاصی بهم بنا داده است .این مجموعه در اواخر دوره قاجار توسط بانک شاهی ساخته شد و از سال 1335 محل استقرار نمایندگان کنسولگری انگلیس در همدان بوده است و پس از جنگ جهانی دوم به تملک مراد خان نظری در آمده است و بالاخره در سال 1381 زمین و محوطه این باغ توسط اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان همدان خریداری و ساختمان مرکزی آن از سوی مالکین وقت به این سازمان هدیه شد . این اثر در سال 1377 به شماره 2019 با انجام مرمت های اساسی آماده بهره برداری شد . باغ عمارت نظری در حال حاضر محل اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان همدان می باشد .