توضیحات

در حاشیه جنوبی شهر ملایر گنبدی آجری موسوم به یخچال(یخدان) وجود دارد که بانی آن مرحوم میر فتاح در اواخر  دوره قاجاریه  با نیت خیر خواهانه اقدام به ساخت این بنا نموده است . از این بنا برای ذخیره سازی  یخ  حاصل از حوضچه های مجاور در فصول زمستان استفاده می شده است. ارتفاع این گنبد از سطح زمین های اطراف 12 متر و مصالح به کار رفته  در بنا ترکیبی از سنگ و آجر و خشت خام است. از سنگ در بده تحتانی تا عمق 6 متری استفاده شده  خشت در دیواره های فوقانی به کار رفته و آجر در رو کار بنا  از جبهه داخلی و بیرونی به کار گرفته شده است. همچنین در جبهه داخلی اثر دو ردیف  آجر کاری تزئینی به شکل کمربند مشاهده می شود. استفاده  از خشت خام دو جدار آجری دیوار وظیفه مهم جلوگیری  از نفوذ گرمای بیرون و از دست دادن سرمای درون گنبد را به عهده داشته است. یخدان میر فتاح به شماره  3242 در تاریخ 1379/12/6 در فهرست آثار ملی  ایران به ثبت رسیده است.